Zelf ecologische verf maken

ook gepubliceerd in de Z.O.Z. in 2013

Sommige dingen zijn zo makkelijk zelf te maken, dat je nooit meer anders wil. Zelf verf maken is zeker zoiets. Nooit meer chemicaliën in ademen tijdens het verven of kwasten met chemische troep schoonmaken en de muren ademen ook niet decennia lang chemische troep uit. En is het toevallig ook nog veel goedkoper dan verf kopen: minder dan een euro per kilo verf.

Je kunt verf maken op basis van klei, melk, olie, krijt, en nog veel meer. In 2007 had de omslag een artikel over verf op kwarkbasis. Hier gaan we in een handomdraai binnenverf met kleipoeder en krijt maken. Kleipoeder is zeg maar een soort van leem, maar dan wel zo fijn dat je het op de muur kan smeren (als je een bigbag leem koopt, dan krijg je te grove leem). Kleipoeder en krijt kun je in speciaalzaken voor kunstartikelen kopen (zoals de Hazelaar in Soest). Het geeft niet af, en het kan in alle kleuren van de regenboog.

Als bindmiddel gebruiken we bloem. De bloem is niet weg te laten want dit maakt de verf strijkbaar, en de muur geeft ook een heel klein beetje af als je geen bloem gebruikt (vooral bij alleen krijt). Dus als je ooit iemand hoort zeggen "ja maar leemverf geeft altijd af": dan is er dus geen bloem toegevoegd. De bloem heeft geen effect op de kleur want dungestreken bloem is bijna helemaal doorzichtig.

Bereiding

Benodigd:

• 3 delen kleipoeder (witbakkend of roodbakkend, chamotte 0%, niet type "vet" of "halfvet") en/of krijt (calciumcarbonaat)
• 1 deel tarwebloem of speltmeel (uit de supermarkt) , je hoeft de bloem niet te koken!
• een vork om te mengen (niet een keukengarde, daarin blijft het kleven)
• een eetlepel om ingrediënten uit de bakken te scheppen
• een kommetje of emmer om de verf in te maken
• een vaas of maatbeker om water uit te halen
• een zeef voor alle krijt en eventueel de meel
• eventueel pigmenten naar keuze (bijvoorbeeld acrylverf)

Bereiding:

• doe vast wat water in je kommetje of emmer
• gooi wat van één van de ingrediënten erin
• voeg wat water toe en roer (beetje te waterig mag)
• herhaal de vorige twee stappen totdat alles erin zit
• halverwege het verven: zo nodig een klein drupje water erbij en roeren

De verhoudingen komen niet zo nauw. Hierboven staat 3 klei en krijt, en 1 bloem. Wat ik ook vaak heb toegepast is 1 kleipoeder 1 krijt 1 bloem. Ik raad je eigenlijk aan om zelf even te experimenteren wat voor jouw basismateriaal het beste werkt. Verhoudingen meten we af met een lepel-plus-kop, dus dat is geen precieze wetenschap. Het gaat er enkel om dat het eindresultaat qua smeerbaarheid (en kleur) goed is, en dat bepaal je lekker zelf. Voeg voor de smeerbaarheid dan ook altijd het water beetje bij beetje toe totdat je de gewenste dikte hebt, in plaats van meteen alle water.

Het hoeft niet, maar het is wel echt aan te raden om zowel klei als krijt te gebruiken. Het krijt dient dan namelijk als extra vulstof, waardoor de verf iets meer dekkend wordt. Alleen klei of alleen krijt kun je ook eens proberen hoor; dit is wel dekkend, maar soms pas na een tweede keer verven.

Als je niet de kleur van klei wilt maar liever wit of iets anders, laat dan eenvoudigweg de kleipoeder weg en voeg eventueel pigment toe. Krijt met bloem geeft een prima dekkende witte kleur, wat natuurlijk een prima basis is voor kleuren die niet bij de klei-kleur passen zoals blauw. Als je graag een mooie mengkleur wilt met een organisch tintje, gebruik dan juist wel kleipoeder. Zo hebben we hier kleipoeder en krijt met een heel klein beetje rode acrylverf gemengd tot een zeer mooie organische rode kleur.

Het klinkt misschien wat voor de hand liggend, maar als je de definitieve kleur wilt zien dan moet je wachten totdat het droog is. Dit is immers verf op waterbasis en water moet nou eenmaal opdrogen. Het verschil tussen droog en nat is dramatisch groot, dus schrik niet als je "verder gaat" en denkt dat het niet bij elkaar past. Bij verf die je in de winkel koopt verloopt de kleur heel weinig, maar hierbij is het eindresultaat lichter dan als je het erop smeert.

Addendum: ik vond -4 jaar na het schrijven van dit artikel- een artikel waarin staat dat de Zweedse rode kleur is gemaakt van lijnolie en bloem.

Gewone bloem

In de badkamer voegen we EM-X toe tegen bacteriegroei.

Als je last hebt van brokken (bv. bij krijt of bij bloem die al langer open is), stop je ingrediënten dan in een zeef en schud het al daarna roerend uit in je kom of emmer.

Ik heb het ooit maar één keer gehad, maar toch: heb je last van kleine afbladders? Geen nood: even schuren, ontvetten met een sopje van veel afwasmiddel en opnieuw verven

Kijk ook eens bij onze cursus Zelfvoorzienend Off-grid.